Multiple Sclerose
Multiple Sclerose (kortweg MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel. Het is een ernstige ziekte die zich vooral openbaart bij volwassenen tussen het 20e en 40e levensjaar. In gebieden met een gematigd klimaat (zoals Nederland) behoort multiple sclerose tot de meest voorkomende chronische zenuwziekten. In Nederland zijn er ongeveer 16.000 mensen met MS (1 op de 1000). De oorzaak van de ziekte is onbekend. Wetenschappers vermoeden wordt dat het wordt veroorzaakt door een virus met een zeer lange incubatietijd. Bij MS is er sprake van een chronische ontsteking van de beschermende ‘hulzen’ (de myelineschede, een soort isolerende laag) rond de zenuwen. Deze myelineschede verdwijnt geleidelijk aan, en de zenuwen worden met littekens (sclerotische plaques) bedekt. Door dit proces van ontstekingen en littekenvorming gaat de zenuwfunctie achteruit. MS treedt op in verschillende plaatsen in de hersenen en in het ruggenmerg, en hier ontstaan harde plekken (multiple betekent meerdere, sclerose betekent hard). Als gevolg van deze plekken ontstaan allerlei klachten en afwijkingen. De eerste aanval wordt meestal gevolgd door herstel, maar alle patiënten ervaren een periode van verbetering en achteruitgang, soms jaren achtereen – met gestaag toenemende neurologische beschadiging en invaliditeit. De mate van herstel neemt na elke aanval af en de lichamelijke invaliditeit is vaak progressief. De behandeling is meestal gericht op het bestrijden van de symptomen, genezing is nog niet mogelijk. In de eerste fase van de ziekte kunnen de verschijnselen heel divers zijn: oogproblemen, gevoelsproblemen in armen en benen (prikkelingen, tintelingen, doof gevoel), blaasproblemen, seksuele problemen, vermoeidheid, pijn (branderig gevoel in armen en benen, pijn laag in de rug), spierzwakte en spierstijfheid. Als reactie op de lichamelijke achteruitgang of de onzekere vooruitzichten komen ook vaak depressies voor. Sommige klachten van MS treden op in korte aanvallen van enkele seconden tot een paar dagen, de belangrijkste zijn: – aangezichtspijn (trigeminus neuralgie) – spierkrampen – dwanghuilen of dwanglachen – duizeligheid – dubbelzien – spraakstoornissen – vallen – tintelingen en jeuk In de tweede fase van MS (de progressieve fase) kunnen dezelfde verschijnselen optreden als in de eerste fase. De klachten herstellen zich dan echter niet meer, maar worden vaak geleidelijk heviger. Zo kan spierkracht in de benen blijvend verminderen, en moeten patiënten hierdoor veel in bed blijven zitten of liggen. Ook treden in deze fase vaak problemen op met de stoelgang en met urineren. Door de minder goede ademhaling is er een verhoogde kans op longontsteking. Mensen met MS kunnen te maken krijgen met seksuele problemen. De patiënt kan vermoeid zijn, waardoor de zin in seks minder wordt. Verder zijn sommige delen van het lichaam soms ongevoelig voor aanraking, terwijl andere delen bij een lichte aanraking al pijnlijk aanvoelen. Een MS-haard in de zenuwbanen die van belang zijn voor de seksuele functies kan bij mannen leiden tot erectiestoornissen. De penis wordt dan niet, moeilijk, of te kort stijf, de zaadlozing komt moeilijk op gang of blijft helemaal weg, en het orgasme is vaak minder intens. Vrouwen met MS hebben soms moeite opgewonden te raken of een orgasme te krijgen. De clitoris kan minder gevoelig of juist overgevoelig zijn, en de vagina kan erg droog worden. Mensen met MS zijn meestal onder behandeling van een neuroloog, vaak in samenwerking met de huisarts. MS zelf is niet te behandelen, wel zijn de meeste verschijnselen van MS redelijk te behandelen met medicijnen. Het middel interferon lijkt het algemene verloop van de ziekte gunstig te beïnvloeden. Tegen de pijn bestaan verschillende methoden van pijnbestrijding. Ook fysiotherapie of ergotherapie kunnen zinvol zijn. Een aantal mensen met MS gebruikt marihuana (cannabis) om klachten als spierkrampen, stijfheid of een algeheel gevoel van ziek-zijn te bestrijden. Over het vermeende positieve effect van ‘blowen’ bij MS bestaat in medische kringen veel onenigheid. |